Mehrdimensionales Belastungs-Belastbarkeits-Modell: Ein konzeptuelles Modell für die Physiotherapie

Einleitung

Das 1990 in den Niederlanden in die Physiotherapie eingeführte Mehrdimensionale Belastungs-Belastbarkeits-Modell (MDBB-Modell) ist ein konzeptuelles biopsychosoziales Gesundheitsmodell, das Gesundheit als ein dynamisches Gleichgewicht sieht, das durch körperliches, seelisches und soziales Wohlfinden gekennzeichnet ist. Die Einheit von Körper und Seele wird im Sinne des biopsychosozialen Modells gesehen. Der Mensch steht in Interaktion mit seiner Umgebung und verfügt über adaptierende Eigenschaften, mit denen er sich an verändernde Situationen anpassen kann. Störungen dieses dynamischen Gleichgewichts können sich in Form von Gesundheitsproblemen äußern.

In der Physiotherapie wurde das MDBB-Modell als Erweiterung auf das bisher unzureichende biomedizinische Modell entwickelt. Das Gesundheitsproblem soll biopsychosozial und mit Aufmerksamkeit für Krankheiten bzw. Hemmungen der Gesundheit aus dem psychosozialen Umfeld betrachtet werden. Die krankheits- und personengebundenen Faktoren bestimmen, was die Physiotherapie für den Patienten tun kann, was mit ihrer Beeinflussbarkeit hemmender Faktoren (krankheits- und personenbezogen) zusammenhängt. Auf der Basis dieser Analyse lassen sich die Ziele der Physiotherapie formulieren, die therapeutischen Strategien bestimmen und anzuwendende krankheits- und verhaltensbezogene Therapien abstimmen.

Das fundamentale Denken beim MDBB-Modell hat eine längere Vorgeschichte als das nun vorliegende Konzept selbst. Das Modell wurde in den neunziger Jahren eingeführt, während die Entwicklung zur Theoriebildung der Physiotherapie und das Fragen nach therapeutischen Effekten bereits Anfang der siebziger Jahre datiert. Das Modell fand viel Anerkennung, unter anderem, weil es Ansätze für die praktische adäquate Behandlung von Patienten bietet.

Literatur

• 1 Ader R, Felten O, Red. Psychoneuroimmunology. New York; Academic Press 1990
• 2 Bergsma J. Somatopsychologie. Op zoek naar psychosociale dimensies van de geneeskunde. Lochem; De Tijdstroom 1977
• 3 Bernards A TM. De trainbaarheid van de individuele sporter.  Geneesknd Sport. 1997;  9 5-9
• 4 Brosschot J F, Olff M. Stress, de invloed van spanning op lichaam en geest. `s-Gravenhage; Uitgeverij BZZTOH 1995
• 5 Brouwer T, Nonhof-Boiten J C, Uilenreef-Tobi F C. Diagnostiek in de fysiotherapie. Utrecht; Wetenschappelijke Uitgeverij Bunge 1995
• 6 Capra F. Het keerpunt. Amsterdam; Contact 1991
• 7 Compernolle T. Stress, vriend en vijand! Vitaalstressmanagement op het werk en in het gezin. Tielt (B); Uitgeverij Lannoo 1995
• 8 Cott C A, Finch E, Gasner D. et al . The movement continuum theory of physical therapy.  Physiother Canada. 1995;  9 287-295
• 9 de Morree J J. Dynamiek van het menselijk bindweefsel. Houten; Bohn Stafleu Van Loghum 1993
• 10 Defares P B. Socialisatie, adaptatie en stress. Assen/Amsterdam; Van Gorcum 1976
• 11 van Dijk F JH, van Dormolen M, Kompier J AJ. et al . Herwaardering van het model belasting-belastbaarheid.  Tijdschr Soc Gezondheidszorg. 1990;  9 3-10
• 12 Engel G L. The need for a new medical model: a Challenge for biomedicine.  Science. 1977;  9 129-135
• 13 Hagenaars L HA, Bernards A TM, Oostendorp R AB. Het Meerdimensionaal Belasting-belastbaarheidsmodel. Amersfoort; Nederlands Paramedisch Instituut 1996
• 14 Hagenaars L HA, Bos J M. Fysiotherapie bij patienten met rugklachten.  Tijdschr Interal Geneesknd. 1998;  9 25-29
• 15 Henry J P. Biological basis of the stress response.  News in Physiological Science. 1993;  9 69-73
• 16 Jones M. Clinical reasoning in manual therapy.  Physical Therapy. 1992;  9 875-884
• 17 Kiecolt-Glaser J K, Glaser R. Psychoneuroimmunology and health consequences: data and shared mechanisms.  Psychosomat Med. 1995;  9 269-274
• 18 Kiecolt-Glaser J K, Maruch P T, Malakey W B. et al . Slowing of wound healing by psychological stress.  Lancet. 1995;  9 1194-1196
• 19 Koerselman G F. Integratief medisch denken. Amsterdam; VU Uiteverij  1990
• 20 Kortenhoeven D. 100 jaar fysiotherapie. Ontwikkeling van het wettelijk en economisch kader van een paramedische beroepsgroep. Arnheim; Goeda Quint BV 1989
• 21 Lodewijks J GLC. De kick van het kunnen (Over arrangement en engagement bij het leren): een rede aan de Katholieke Universiteit Brabant. Tilburg; Meso Consult 1993
• 22 Menges L J. Gezondheid en ziekte, Gedragswetenschappelijke verkenningen. Houten/Zaventem; Bohn Stafleu Van Loghum 1996
• 23 Mol A, van Lieshout P. Ziek is het woord niet. Medicalisering, normalisering en de veranderende taal van huisartsgeneeskunde en geestelijke gezondheidszorg, 1945 - 1985. Nijmegen; SUN 1989
• 24 Mulder T. De geboren aanpasser: ideeen over beweging, bewegingsstoornissen en herstel.  Psycholoog. 1996;  9 458-463
• 25 Querido A. Inleiding tot een integrale geneeskunde. Lochem; De Tijdstroom 1955
• 26 Selye H. Stress. Utrecht/Antwerpen; Het spectrum 1978
• 27 Smelik P G. De biologie van de stress.  Hartbulletin. 1982;  3-9
• 28 von Uexküll T. Fundamentele problemen van de psychosomatische geneeskunde. Brugge; Uitgeverij Orion 1980
• 29 Vogelaar A LW, Eurlings-Bontekoe E HM, Velde I F. Persoonlijkheidsstructuur en gevoeligheid voor werkstress.  Gedrag en Organisatie. 1991;  9 100-112
• 30 World Health Organization .International Classification of impairments, disabilities and handicaps. Geneva; WHO 1980
• 31 World Health Organization .ICIDH-2: Internationale Classificatie van Stoornissen, Activiteiten en Participatie. Een handleiding voor de dimensies van Gehandicapt-zijn en Gezondheid. Bilthoven; WHO-collaborating Centre voor de ICIDH 1998
• 32 World Health Organization .ICF - International Classification of Functioning, Disability and Health. Geneva; WHO 2001
• 33 Winnubst J AM. Invloed op ziekten.  Practitioner. 1989;  43-45
• 34 van Zutphen H CF, van Sambeek H WR, Oostendorp R AB. et al .Nederlands leerboek der fysische therapie in engere zin. Deel 1. Utrecht; Wetenschappelijke uitgeverij Bunge 1991
• 35 van Zutphen H CF, van Sambeek H WR, Oostendorp R AB. et al .Nederlands leerboek der fysische therapie in engere zin. Deel 2. Utrecht; Wetenschappelijke uitgeverij Bunge 1994