Faber, K. et al.: 2015 Science of Synthesis: Biocatalysis Organic Synthesis 2 DOI: 10.1055/sos-SD-215-00046
Biocatalysis in Organic Synthesis 2

2.1.3 Acyloin, Benzoin, and Related Reactions

More Information

Book

Editors: Faber, K.; Fessner, W.-D.; Turner, N. J.

Authors: Au, S. K.; Bartsch, S.; Beecher, D.; Boffi, A.; Bommarius, A. S.; Bonamore, A.; Brown, G.; Busto, E.; Clapés, P.; Faber, K.; Fischereder, E.-M.; France, S. P.; Fuchs, C. S.; Geertsema, E. M.; Glieder, A.; Gruber-Khadjawi, M.; Hall, M.; Hanefeld, U.; Hussain, S.; Ilari, A.; Janssen, D. B.; Kaluđerović, G. N.; Kroutil, W.; Lamm, A. S.; Leipold, F.; Lewin, R.; Li, A. T.; Li, Z.; Majerić Elenkov, M.; Micklefield, J.; Moody, T. S.; Mix, S.; Müller, M.; Poelarends, G. J.; Pohl, M.; Pressnitz, D.; Resch, V.; Richter, N.; Rosazza, J. P. N.; Schreckenbach, H. F.; Simon, R. C.; Steiner, K.; Szymański, W.; Thompson, M. L.; Turner, N. J.; Venkitasubramanian, P.; Vogel, A.; Wechsler, C.; Wessjohann, L. A.; Wohlgemuth, R.

Title: Biocatalysis Organic Synthesis 2

Print ISBN: 9783131741615; Online ISBN: 9783131975317; Book DOI: 10.1055/b-003-125813

Subjects: Organic Chemistry

Science of Synthesis Reference Libraries



Parent publication

Title: Science of Synthesis

DOI: 10.1055/b-00000101

Type: Multivolume Edition

 


Abstract

This chapter gives a broad overview of different thiamine diphosphate (ThDP) dependent enzymes and their applicability in organic synthesis as a practical alternative to traditional cross-coupling reactions. Complementary to known nonenzymatic umpolung reactions, enzymatic versions of the benzoin condensation, the asymmetric cross-benzoin condensation, the resolution of racemic 2-hydroxy ketones via C—C bond cleavage, the synthesis of bis(α-hydroxy ketones), the homocoupling of aliphatic aldehydes, the Stetter reaction, and aldehyde–ketone cross-benzoin reactions have been developed. The broad diversity of the products from enzymatic transformations is nicely complemented by the possible subsequent diversity-oriented chemistry. Starting from simple, commercially available aldehydes, many different chiral building blocks can be selectively obtained in a few steps, thus mimicking the diversity-oriented biosynthesis of natural biosynthetic pathways.

 
  • 1 Wöhler F, Liebig J. Ann. Pharm. (Lemgo, Ger.) 1832; 3: 249
  • 2 Fischer E. Justus Liebigs Ann. Chem. 1882; 211: 214
  • 3 Ugai T, Tanaka R, Dokawa T. J. Pharm. Soc. Jpn. 1943; 63: 296
  • 4 Sheehan JC, Hunneman DH. J. Am. Chem. Soc. 1966; 88: 3666
  • 5 Stetter H. Angew. Chem. 1976; 88: 695 Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1976; 15: 639
  • 6 Stetter H, Schreckenberg M. Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1973; 12: 81
  • 7 Enders D, Breuer K, Raabe G, Runsink J, Teles JH, Melder J.-P, Ebel K, Brode S. Angew. Chem. 1995; 107: 1119 Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1995; 34: 1021
  • 8 Knight RL, Leeper FJ. Tetrahedron Lett. 1997; 38: 3611
  • 9 Knight RL, Leeper FJ. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1998; 1891
  • 10 Enders D, Niemeier O, Henseler A. Chem. Rev. 2007; 107: 5606
  • 11 Neuberg C, Ohle H. Biochem. Z. 1922; 128: 610
  • 12 Neuberg C, Hirsch J. Biochem. Z. 1921; 115: 282
  • 13 Pohl M. Adv. Biochem. Eng./Biotechnol. 1997; 58: 15
  • 14 Gunawan C, Breuer M, Hauer B, Rogers PL, Rosche B. Biotechnol. Lett. 2008; 30: 281
  • 15 Satianegara G, Breuer M, Hauer B, Rogers PL, Rosche B. Appl. Microbiol. Biotechnol. 2006; 70: 170
  • 16 Gunawan C, Satianegara G, Chen AK, Breuer M, Hauer B, Rogers PL, Rosche B. FEMS Yeast Res. 2007; 7: 33
  • 17 Rosche B, Breuer M, Hauer B, Rogers PL. Biotechnol. Lett. 2003; 25: 841
  • 18 Sandford V, Breuer M, Hauer B, Rogers P. Appl. Microbiol. Biotechnol. 2005; 91: 190
  • 19 Rosche B, Leksawasdi N, Sandford V, Breuer M, Hauer B, Rogers P. Appl. Microbiol. Biotechnol. 2002; 60: 94
  • 20 Andreu C, Del Olmo ML. Appl. Microbiol. Biotechnol. 2014; 98: 5901
  • 21 Williams RR. J. Am. Chem. Soc. 1936; 58: 1063
  • 22 Jordan F. Nat. Prod. Rep. 2003; 20: 184
  • 23 Frank RAW, Leeper FJ, Luisi BF. Cell. Mol. Life Sci. 2007; 64: 892
  • 24 Tittmann K. FEBS J. 2009; 276: 2454
  • 25 Kluger R, Tittmann K. Chem. Rev. 2008; 108: 1797
  • 26 Sprenger GA, Pohl M. J. Mol. Catal. B: Enzym. 1999; 6: 145
  • 27 Schörken U, Sprenger GA. Biochim. Biophys. Acta, Protein Struct. Mol. Enzymol. 1998; 1385: 229
  • 28 Turner NJ. Curr. Opin. Biotechnol. 2000; 11: 527
  • 29 Schenk G, Duggleby RG, Nixon PF. Int. J. Biochem. Cell Biol. 1998; 30: 1297
  • 30 Müller M, Gocke D, Pohl M. FEBS J. 2009; 276: 2894
  • 31 Pohl M, Gocke D, Müller M, Handbook of Green Chemistry: Green Catalysis Anastas PT, Crabtree RH. .; Wiley-VCH Weinheim, Germany 2009; 3. 75
  • 32 Dünkelmann P, Müller M. Spec. Chem. Mag. 2011; 31: 16
  • 33 Pohl M, Dresen C, Beigi M, Müller M, Enzyme Catalysis in Organic Synthesis Drauz K, Gröger H, May O. Wiley-VCH Weinheim, Germany 2012; 919
  • 34 Hailes HC, Rother D, Müller M, Westphal R, Ward JM, Pleiss J, Vogel C, Pohl M. FEBS J. 2013; 280: 6374
  • 35 Pohl M, Sprenger GA, Müller M. Curr. Opin. Biotechnol. 2004; 15: 335
  • 36 Gocke D, Graf T, Brosi H, Frindi-Wosch I, Walter L, Müller M, Pohl M. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2009; 61: 30
  • 37 Iding H, Siegert P, Mesch K, Pohl M. Biochim. Biophys. Acta, Protein Struct. Mol. Enzymol. 1998; 1385: 307
  • 38 Pohl M, Lingen B, Müller M. Chem.–Eur. J. 2002; 8: 5288
  • 39 Kochetov GA, Solovjeva ON. Biochim. Biophys. Acta, Proteins Proteomics 2014; 1844: 1608
  • 40 Müller M, Sprenger GA, Pohl M. Curr. Opin. Chem. Biol. 2013; 17: 261
  • 41 Fuganti C. Pure Appl. Chem. 1990; 62: 1449
  • 42 Guo Z, Goswami A, Mirfakhrae KD, Patel RN. Tetrahedron: Asymmetry 1999; 10: 4667
  • 43 Demir AS, Dünnwald T, Iding H, Pohl M, Müller M. Tetrahedron: Asymmetry 1999; 10: 4769
  • 44 Vogel C, Pleiss J. Proteins: Struct., Funct., Bioinf. 2014; 82: 2523
  • 45 Costelloe SJ, Ward JM, Dalby PA. J. Mol. Evol. 2008; 66: 36
  • 46 Widmann M, Radloff R, Pleiss J. BMC Biochem. 2010; 11: 9
  • 47 www.teed.biocatnet.de.
  • 48 Demuynck C, Bolte J, Hecquet L, Dalmas V. Tetrahedron Lett. 1991; 32: 5085
  • 49 Nilsson U, Meshalkina L, Lindqvist Y, Schneider G. J. Biol. Chem. 1997; 272: 1864
  • 50 Hibbert EG, Senussi T, Costelloe SJ, Lei W, Smith MEB, Ward JM, Hailes HC, Dalby PA. J. Biotechnol. 2007; 131: 425
  • 51 Smith MEB, Hibbert EG, Jones AB, Dalby PA, Hailes HC. Adv. Synth. Catal. 2008; 350: 2631
  • 52 Payongsri P, Steadman D, Strafford J, MacMurray A, Hailes HC, Dalby PA. Org. Biomol. Chem. 2012; 10: 9021
  • 53 Ranoux A, Karmee SK, Jin J, Bhaduri A, Caiazzo A, Arends IWCE, Hanefeld U. ChemBioChem 2012; 13: 1921
  • 54 Ranoux A, Hanefeld U. Top. Catal. 2013; 56: 750
  • 55 Galman JL, Steadman D, Bacon S, Morris P, Smith MEB, Ward JM, Dalby PA, Hailes HC. Chem. Commun. (Cambridge) 2010; 46: 7608
  • 56 Ziegler T, Straub A, Effenberger F. Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1988; 27: 716
  • 57 Effenberger F, Null V, Ziegler T. Tetrahedron Lett. 1992; 33: 5157
  • 58 Myles DC, Andrulis III PJ, Whitesides GM. Tetrahedron Lett. 1991; 32: 4835
  • 59 Kobori Y, Myles DC, Whitesides GM. J. Org. Chem. 1992; 57: 5899
  • 60 Humphrey AJ, Parsons SF, Smith MEB, Turner NJ. Tetrahedron Lett. 2000; 41: 4481
  • 61 Zimmermann FT, Schneider A, Schörken U, Sprenger GA, Fessner W.-D. Tetrahedron: Asymmetry 1999; 10: 1643
  • 62 Cazares A, Galman JL, Crago LG, Smith MEB, Strafford J, Rios-Solis L, Lye GJ, Dalby PA, Hailes HC. Org. Biomol. Chem. 2010; 8: 1301
  • 63 Engel S, Vyazmensky M, Geresh S, Barak Z, Chipman DM. Biotechnol. Bioeng. 2003; 83: 833
  • 64 Chipman DM, Duggleby RG, Tittmann K. Curr. Opin. Chem. Biol. 2005; 9: 475
  • 65 Vinogradov M, Kaplun A, Vyazmensky M, Engel S, Golbik R, Tittmann K, Uhlemann K, Meshalkina L, Barak Z, Hübner G, Chipman DM. Anal. Biochem. 2005; 342: 126
  • 66 Vyazmensky M, Steinmetz A, Meyer D, Golbik R, Barak Z, Tittmann K, Chipman DM. Biochemistry 2011; 50: 3250
  • 67 Belenky I, Steinmetz A, Vyazmensky M, Barak Z, Tittmann K, Chipman DM. FEBS J. 2012; 279: 1967
  • 68 Sehl T, Hailes HC, Ward JM, Wardenga R, von Lieres E, Offermann H, Westphal R, Pohl M, Rother D. Angew. Chem. Int. Ed. 2013; 52: 6772
  • 69 Sehl T, Hailes HC, Ward JM, Menyes U, Pohl M, Rother D. Green Chem. 2014; 16: 3341
  • 70 Vinogradov V, Vyazmensky M, Engel S, Belenky I, Kaplun A, Kryukov O, Barak Z, Chipman DM. Biochim. Biophys. Acta, Gen. Subj. 2006; 1760: 356
  • 71 Engel S, Vyazmensky M, Berkovich D, Barak Z, Merchuk J, Chipman DM. Biotechnol. Bioeng. 2005; 89: 733
  • 72 Engel S, Vyazmensky M, Berkovich D, Barak Z, Chipman DM. Biotechnol. Bioeng. 2004; 88: 825
  • 73 Dünkelmann P, Kolter-Jung D, Nitsche A, Demir AS, Siegert P, Lingen B, Baumann M, Pohl M, Müller M. J. Am. Chem. Soc. 2002; 124: 12084
  • 74 Lingen B, Kolter-Jung D, Dünkelmann P, Feldmann R, Grötzinger J, Pohl M, Müller M. ChemBioChem 2003; 4: 721
  • 75 Siegert P, McLeish MJ, Baumann M, Iding H, Kneen MM, Kenyon GL, Pohl M. Protein Eng., Des. Sel. 2005; 18: 345
  • 76 Domínguez de María P, Pohl M, Gocke D, Gröger H, Trauthwein H, Stillger T, Walter L, Müller M. Eur. J. Org. Chem. 2007; 2940
  • 77 Mikolajek R, Spiess AC, Pohl M, Lamare S, Büchs J. ChemBioChem 2007; 8: 1063
  • 78 Cosp A, Dresen C, Pohl M, Walter L, Röhr C, Müller M. Adv. Synth. Catal. 2008; 350: 759
  • 79 Gocke D, Walter L, Gauchenova E, Kolter G, Knoll M, Berthold CL, Schneider G, Pleiss J, Müller M, Pohl M. ChemBioChem 2008; 9: 406
  • 80 Domínguez de María P, Stillger T, Pohl M, Kiesel M, Liese A, Gröger H, Trauthwein H. Adv. Synth. Catal. 2008; 350: 165
  • 81 Knoll M, Müller M, Pleiss J, Pohl M. ChemBioChem 2006; 7: 1928
  • 82 Dünnwald T, Müller M. J. Org. Chem. 2000; 65: 8608
  • 83 Wilcocks R, Ward OP, Collins S, Dewdney NJ, Hong Y, Prosen E. Appl. Environ. Microbiol. 1992; 58: 1699
  • 84 Dünnwald T, Demir AS, Siegert P, Pohl M, Müller M. Eur. J. Org. Chem. 2000; 2161
  • 85 Iding H, Dünnwald T, Greiner L, Liese A, Müller M, Siegert P, Grötzinger J, Demir AS, Pohl M. Chem.–Eur. J. 2000; 6: 1483
  • 86 Lingen B, Grötzinger J, Kolter D, Kula M.-R, Pohl M. Protein Eng. 2002; 15: 585
  • 87 Kurlemann N, Lara M, Pohl M, Kroutil W, Liese A. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2009; 61: 111
  • 88 Kokova M, Zavrel M, Tittmann K, Spiess AC, Pohl M. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2009; 61: 73
  • 89 Dünkelmann P Ph.D. Dissertation, University of Bonn 2004
  • 90 Demir AS, Şeşenoglu Ö, Eren E, Hosrik B, Pohl M, Janzen E, Kolter D, Feldmann R, Dünkelmann P, Müller M. Adv. Synth. Catal. 2002; 344: 96
  • 91 Demir AS, Şeşenoglu Ö, Dünkelmann P, Müller M. Org. Lett. 2003; 5: 2047
  • 92 Domínguez de María P, Stillger T, Pohl M, Wallert S, Drauz K, Gröger H, Trauthwein H, Liese A. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2006; 38: 43
  • 93 Hildebrand F, Kühl S, Pohl M, Vasic-Racki D, Müller M, Wandrey C, Lütz S. Biotechnol. Bioeng. 2007; 96: 835
  • 94 Kühl S, Zehentgruber D, Pohl M, Müller M, Lütz S. Chem. Eng. Sci. 2007; 62: 5201
  • 95 Shanmuganathan S, Natalia D, van den Wittenboer A, Kohlmann C, Greiner L, Domínguez de María P. Green Chem. 2010; 12: 2240
  • 96 Ayhan P, Şimşek İ, Çifçi B, Demir AS. Org. Biomol. Chem. 2011; 9: 2602
  • 97 Shanmuganathan S, Natalia D, Greiner L, Domínguez de María P. Green Chem. 2012; 14: 94
  • 98 Müller CR, Pérez-Sánchez M, Domínguez de María P. Org. Biomol. Chem. 2013; 11: 2000
  • 99 Demir AS, Pohl M, Janzen E, Müller M. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 2001; 633
  • 100 González B, Vicuña R. J. Bacteriol. 1989; 171: 2401
  • 101 Natalia D, Greiner L, Leitner W, Ansorge-Schumacher MB. J. Supercrit. Fluids 2012; 62: 173
  • 102 Wachtmeister J, Jakoblinnert A, Kulig J, Offermann H, Rother D. ChemCatChem 2014; 6: 1051
  • 103 Jakoblinnert A, Rother D. Green Chem. 2014; 16: 3472
  • 104 Janzen E, Müller M, Kolter-Jung D, Kneen MM, McLeish MJ, Pohl M. Bioorg. Chem. 2006; 34: 345
  • 105 Demir AS, Ayhan P, Igdir AC, Duygu AN. Tetrahedron 2004; 60: 6509
  • 106 Chakraborty S, Nemeria N, Yep A, McLeish MJ, Kenyon GL, Jordan F. Biochemistry 2008; 47: 3800
  • 107 Dräger G, Kiss C, Kunz U, Kirschning A. Org. Biomol. Chem. 2007; 5: 3657
  • 108 Stillger T, Pohl M, Wandrey C, Liese A. Org. Process Res. Dev. 2006; 10: 1172
  • 109 Sanchez-Gonzalez M, Rosazza JPN. Adv. Synth. Catal. 2003; 345: 819
  • 110 Hischer T, Gocke D, Fernández M, Hoyos P, Alcántara AR, Sinisterra JV, Hartmeier W, Ansorge-Schumacher MB. Tetrahedron 2005; 61: 7378
  • 111 Maugeri Z, Domínguez de María P. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2014; 107: 120
  • 112 Schmidt T, Zavrel M, Spieß A, Ansorge-Schumacher MB. Bioorg. Chem. 2009; 37: 84
  • 113 Pérez-Sánchez M, Müller CR, Domínguez de María P. ChemCatChem 2013; 5: 2512
  • 114 Meyer D, Walter L, Kolter G, Pohl M, Müller M, Tittmann K. J. Am. Chem. Soc. 2011; 133: 3609
  • 115 Rother D, Kolter G, Gerhards T, Berthold CL, Gauchenova E, Knoll M, Pleiss J, Müller M, Schneider G, Pohl M. ChemCatChem 2011; 3: 1587
  • 116 Bruhn H, Pohl M, Grötzinger J, Kula M.-R. Eur. J. Biochem. 1995; 234: 650
  • 117 Pohl M, Siegert P, Mesch K, Bruhn H, Grötzinger J. Eur. J. Biochem. 1998; 257: 538
  • 118 Westphal R, Vogel C, Schmitz C, Pleiss J, Müller M, Pohl M, Rother D. Angew. Chem. Int. Ed. 2014; 53: 9376
  • 119 Goetz G, Iwan P, Hauer B, Breuer M, Pohl M. Biotechnol. Bioeng. 2001; 74: 317
  • 120 Iwan P, Goetz G, Schmitz S, Hauer B, Breuer M, Pohl M. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2001; 11: 387
  • 121 Gocke D Ph.D. Dissertation, Heinrich Heine Universität Düsseldorf 2007
  • 122 Baraibar Á, von Lieres E, Wiechert W, Pohl M, Rother D. Top. Catal. 2014; 57: 401
  • 123 Bornemann S, Crout DHG, Dalton H, Hutchinson DW, Dean G, Thomson N, Turner MM. J. Chem. Soc., Perkin Trans. 1 1993; 309
  • 124 Baykal A, Chakraborty S, Dodoo A, Jordan F. Bioorg. Chem. 2006; 34: 380
  • 125 Gocke D, Nguyen CL, Pohl M, Stillger T, Walter L, Müller M. Adv. Synth. Catal. 2007; 349: 1425
  • 126 Smit BA, van Hylckama Vlieg JET, Engels WJM, Meijer L, Wouters JTM, Smit G. Appl. Environ. Microbiol. 2005; 71: 303
  • 127 Fraas S, Steinbach AK, Tabbert A, Harder J, Ermler U, Tittmann K, Meyer A, Kroneck PMH. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2009; 61: 47
  • 128 Steinbach AK, Fraas S, Harder J, Tabbert A, Brinkmann H, Meyer A, Ermler U, Kroneck PMH. J. Bacteriol. 2011; 193: 6760
  • 129 Steinbach A, Fraas S, Harder J, Warkentin E, Kroneck PMH, Ermler U. FEBS J. 2012; 279: 1209
  • 130 Loschonsky S, Waltzer S, Fraas S, Wacker T, Andrade SLA, Kroneck PMH, Müller M. ChemBioChem 2014; 15: 389
  • 131 Loschonsky S, Waltzer S, Brecht V, Müller M. ChemCatChem 2014; 6: 969
  • 132 Kurutsch A, Richter M, Brecht V, Sprenger GA, Müller M. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2009; 61: 56
  • 133 Beigi M, Loschonsky S, Lehwald P, Brecht V, Andrade SLA, Leeper FJ, Hummel W, Müller M. Org. Biomol. Chem. 2013; 11: 252
  • 134 Beigi M, Waltzer S, Fries A, Eggeling L, Sprenger GA, Müller M. Org. Lett. 2013; 15: 452
  • 135 Westphal R, Waltzer S, Mackfeld U, Widmann M, Pleiss J, Beigi M, Müller M, Rother D, Pohl M. Chem. Commun. (Cambridge) 2013; 49: 2061
  • 136 Westphal R, Hahn D, Mackfeld U, Waltzer S, Beigi M, Widmann M, Vogel C, Pleiss J, Müller M, Rother D, Pohl M. ChemCatChem 2013; 5: 3587
  • 137 Beigi M, Waltzer S, Zarei M, Müller M. J. Biotechnol. 2014;
  • 138 Westphal R, Jansen S, Vogel C, Pleiss J, Müller M, Rother D, Pohl M. ChemCatChem 2014; 6: 1082
  • 139 Wagner T, Bellinzoni M, Wehenkel A, OʼHare HM, Alzari PM. Chem. Biol. 2011; 18: 1011
  • 140 Chen H, Guo Z, Liu H.-w. J. Am. Chem. Soc. 1998; 120: 11796
  • 141 Lehwald P, Richter M, Röhr C, Liu H.-w, Müller M. Angew. Chem. Int. Ed. 2010; 49: 2389
  • 142 Jiang X, Zhang H, Yang J, Zheng Y, Feng D, Liu W, Xu X, Cao Y, Zou H, Zhang R, Cheng T, Jiao F, Xian M. Sci. Rep. 2013; 3: 2445
  • 143 Giovannini PP, Fantin G, Massi A, Venturi V, Pedrini P. Org. Biomol. Chem. 2011; 9: 8038
  • 144 Bortolini O, Giovannini PP, Maietti S, Massi A, Pedrini P, Sacchetti G, Venturi V. J. Mol. Catal. B: Enzym. 2013; 85: 93
  • 145 Giovannini PP, Bortolini O, Cavazzini A, Greco R, Fantin G, Massi A. Green Chem. 2014; 16: 3904
  • 146 Dresen C Ph.D. Dissertation, Universität Freiburg 2008
  • 147 Dresen C, Richter M, Pohl M, Lüdeke S, Müller M. Angew. Chem. Int. Ed. 2010; 49: 6600
  • 148 Kasparyan E, Richter M, Dresen C, Walter LS, Fuchs G, Leeper FJ, Wacker T, Andrade SLA, Kolter G, Pohl M, Müller M. Appl. Microbiol. Biotechnol. 2014;
  • 149 Villela Filho M, Stillger T, Müller M, Liese A, Wandrey C. Angew. Chem. Int. Ed. 2003; 42: 2993
  • 150 Schütz A, Golbik R, Tittmann K, Svergun DI, Koch MHJ, Hübner G, König S. Eur. J. Biochem. 2003; 270: 2322
  • 151 Gerhards T, Mackfeld U, Bocola M, von Lieres E, Wiechert W, Pohl M, Rother D. Adv. Synth. Catal. 2012; 354: 2805
  • 152 Husain SM, Stillger T, Dünkelmann P, Lödige M, Walter L, Breitling E, Pohl M, Bürchner M, Krossing I, Müller M, Romano D, Molinari F. Adv. Synth. Catal. 2011; 353: 2359
  • 153 Kihumbu D, Stillger T, Hummel W, Liese A. Tetrahedron: Asymmetry 2002; 13: 1069
  • 154 Kulig J, Simon RC, Rose CA, Husain SM, Häckh M, Lüdeke S, Zeitler K, Kroutil W, Pohl M, Rother D. Catal. Sci. Technol. 2012; 2: 1580
  • 155 Wildemann H, Dünkelmann P, Müller M, Schmidt B. J. Org. Chem. 2003; 68: 799
  • 156 Firn RD, Jones CG. Mol. Microbiol. 2000; 37: 989
  • 157 Rosche B, Breuer M, Hauer B, Rogers PL. Biotechnol. Bioeng. 2004; 86: 788
  • 158 Guo Z, Goswami A, Nanduri VB, Patel RN. Tetrahedron: Asymmetry 2001; 21: 571
  • 159 Balskus EP, Walsh CT. J. Am. Chem. Soc. 2008; 130: 15260
  • 160 Balskus EP, Walsh CT. J. Am. Chem. Soc. 2009; 131: 14648
  • 161 Ide WS, Buck JS. Org. React. (N. Y.) 1948; 4: 269
  • 162 Müller M, Sprenger GA, Thiamine: Catalytic Mechanism and Role in Normal and Disease States Jordan F, Patel MS. CRC Boca Raton, FL 2004; 77
  • 163 Müller M. Adv. Synth. Catal. 2012; 354: 3161
  • 164 Müller M. ChemBioEng Rev. 2014; 1: 14
  • 165 Enders D, Narine AA. J. Org. Chem. 2008; 73: 7857
  • 166 Liu Q, Perreault S, Rovis T. J. Am. Chem. Soc. 2008; 130: 14066